En‘âm Sûresi

Karanlıklar ve aydınlıklar.

165 âyettir.

Davarlar; koyun, keçi, deve, sığır gibi hayvanları ifade eder.

Mekke'de nazil olmuştur (bazı âyetleri Medine’de inmiştir).

Gökleri ve yeri yaratan Allah’a mahsustur.

İnsan çamurdan yaratılmış ve eceli Allah tarafından tayin edilmiştir.

Gaybın anahtarları yalnızca Allah’ın yanındadır.

O'nun ilminden hiçbir şey gizli değildir; bir yaprak bile O'nun bilgisinden dışarı çıkmaz.

Müjdeleyici ve uyarıcı olarak insanları hidayete çağırmaktır.

İnsanların melek veya mucize istemesine rağmen kalpleri katıysa inanmayacakları anlatılır.

Dünya hayatı oyun ve eğlenceden başka bir şey değildir; ahiret daha hayırlıdır.

Üzerine Allah’ın adı anılmadan kesilen hayvanlardan yemeyin; bu büyük günahtır.

Domuz eti pislik sayılır ve haram kılınmıştır.

Her kim iyilik yaparsa onunkinin kat kat verileceği, kötülük yapanın ise yalnız yaptığının karşılığını göreceği bildirilir.

Kıyamet günü inkârcılar yalanları ve ortak koşmalarının hesabını verirler; \"Biz ortak koşmadık\" demeleri fayda vermez.

Nankörlük eden kavimler başlarına azap gelince helak edilmiş ve yerlerine yeni nesiller yaratılmıştır.

İnsanların hakikati anlamasını engelleyen bir ceza veya durum; bu yüzden delilleri görseler de inanmazlar.

Şeytan dostlarına yaldızlı sözler fısıldar; yanlışları cazip gösterir.

İbrahim yıldız, ay ve güneşi gözlemleyip bunların rab olamayacağını anlayarak Allah’a yönelir.

Peygamberler yalanlanmış, eziyet görmüş fakat sabretmiş; sonunda Allah yardım etmiştir.

Hak delillerle desteklenir; batıl ise sadece zan ve heva esaslıdır.

Mucizeler Allah’tandır; peygamber yalnızca tebliğ edendir.

Gökleri, yeri yaratması; geceyi ve gündüzü düzenlemesi gibi ayetlerle örneklenir.

Allah’ın ilminin en küçük ayrıntıya kadar her şeyi kapsadığı vurgulanır.

Kur’an’ın insanları uyarıp hidayete davet etmek üzere indirildiği belirtilir.

İnsanların yaptıklarının açıkça ortaya konulacağı, organlarıyla şahitlik edecekleri örneğiyle hesap bilinci kazandırmak.

İyilik yapanın sevabı on kat veya daha fazla verilecektir.

Kötülük yapanın yalnızca yaptığının dengiyle cezalandırılacağı, haksızlığa uğratılmayacağı bildirilir.

İbrahim’in kavmine hitabı ve putları reddedişi örnek gösterilir.

Şefaat yalnız Allah’ın izniyle olur; insanın umduğu şefaat her zaman fayda vermez.

Bahçeler, hurma, üzüm, zeytin ve nar gibi meyvelerle Allah’ın rızkı gösterilir.

Kendi arzularına uyanların hidayetten sapacağı ve bilgisizlikle yanlış hüküm verecekleri uyarılır.

Sabır ve sebatla bekleyen peygamberlere Allah’ın yardımının geleceği anlatılır.

Adaletle şahitlik etme, yakınlara karşı bile hakkı gözetme emredilir.

Çünkü bazılarının kalpleri katı olduğu için deliller onları etkilemez.

Onların iddiaları örneklerle ve akli çıkarımlarla cevaplandırılır; Allah’ın delilleri sunulur.

Ahiretin gerçekliği ve insanların yaptıklarından sorumlu oldukları hatırlatılır.

Doğruyu söylemek, öğüt vermek, sabırlı olmak ve insanları uyarmaktır.

Cehalet ile kötü amellere yönelenler helaka sürüklenir ve azap görürler.

Her şeyin bir zamanının olduğu ve Allah'ın adaletinin gecikmeyeceği açıklanır.

Gece öldürür gibi uyutur, gündüz diriltir gibi uyandırır; eceli O takdir eder.

Allah geniş rahmet sahibidir; ancak suçlular azaptan uzak tutulmaz.

İnsanların yeryüzünde sorumluluk sahibi kılınması ve imtihan edilmesidir.

Putların insanlara zarar ve fayda veremeyeceği; ortak koşamamanın gerekliliği anlatılır.

Allah’ın verdiği nimetlere şükredin; şükretmeyenlerin durumu kötü olarak tasvir edilir.

Rabbinin sözü doğruluk ve adalet bakımından tamamlanmıştır; kimse onu değiştiremez.

Onlar delilleri küçümser, hatta Kur'an'ı eskilerin masalları sayarlar.

Kim inanır ve kendini düzeltirse onun için korku ve üzüntü yoktur.

Dünya hayatının aldatıcı olması ve insanların oyuna kapanması ile betimlenir.

İnsanları karanlıklardan aydınlığa çıkarmak, düşünesiniz diye gösterilir.

İman etmemeleri için kalplerin mühürlenmesi; hakikatin ulaşmasının engellenmesidir.

Allah’a ortak koşma, hayali şefaatçilere inanma gibi yanlış inançlar eleştirilir.

Peygamberin görevi tebliğdir; insanların iman edip etmemesi onların sorumluluğudur.

Kıyamet gününde tüm yaratılmışların Rablerinin huzuruna toplanacağına işaret eder.

Sabırlı, adaletli ve Rablerine teslim olarak salih amellerde olanlar onardır.

Allah dilediğini doğru yoldan alıkoyar; bu O'nun hikmetine ve ilmine bırakılmıştır.

Rablerine yönelmek, sabah akşam O'na yalvarmak ve O'ndan yardım dilemektir.

Rüşd çağına erişinceye kadar yetimin malına iyi ve adilce yaklaşılması emredilir.

Ölüme hazırlanmayı ve ahireti düşünmeyi sağlamak için hatırlatılır.

Günahın hem görünür hem de gizli halleri vardır ve cezası kaçınılmazdır.

Toplum içinde bozgunculuk yapanların kökünün kesildiği ve helak edildiği belirtilir.

İnsan ve cin şeytanlarından düşmanlar yaratıldığı ve peygamberleri aldatmaya çalıştıkları anlatılır.

Her şeyin Rabbi yalnız Allahtır; O'na kulluk ve teslimiyet emredilir.

Takva sahipleri hem bu dünyada hem ahirette kurtuluşa erer ve mağfiret görürler.

Peygamber çağırır, rehberlik eder; ancak insanların kalplerini hidayete erdirme yetkisi Allah’a aittir.

Hidayet Allah’ın nimeti olarak sunulur; doğru yolu bulma en üstün kazançtır.

Herkes yaptıklarının karşılığını açıkça görecek ve hesabı verilecektir.

İyi niyet ve amelin birlikteliği insanın derecesini yükseltir; samimiyet şarttır.

İnsanın çamurdan yaratılması ve tekrar diriltilecek olması mucizevi bir gerçektir.

Azabı görünce \"keşke dünyaya geri gönderilsek\" diyecekler fakat tekrar dönseler yine aynı yanlışları yapacaklardır.

Allah hüküm sahibidir, hikmet sahibidir; her işte hakkı ve hikmetiyle hükmeder.

Namaz, kurban, hayat ve ölümün hepsi âlemlerin Rabbi Allah içindir.

Kur'an’ın öncekileri doğrulayıcı ve insanları uyarmak için indirildiği ifade edilir.

Akıl ve tefekkürle yaratılıştaki delillerin incelenmesi hidayete götürür.

Allah’ın verdiği rızka şükretme ve israf etmeme tavsiyesi içinde geçer.

Hüküm yalnız Allah’ındır ve delil olmadan hüküm uydurmak yasaktır.

İyilik yapanların Rablerinin huzurunda esenlik yurdu olduğu anlatılır.

Kıyamet anı ve azabın geldiği anlar, inkâr edenler için korku doludur.

Bilerek günah işleyip sonra samimi tevbe edenler Allah tarafından çok bağışlanır ve esirgeyendirdir.

Allah onları derecelerle imtihan eder; üstünlük Allah'ın takdiri ile olur.

Dünya hayatının aldattığı kimseler helaka sürüklenir ve ahirette zarar görürler.

Namaz kılmak ve Allah'tan korkmak teslimiyetin göstergesidir; Rabbe varışın şartıdır.

Hepsinin Rabbi Allah'tır.

İnkar edenler şaşkınlık ve azaba düşerler; hidayet onlar için gecikir.

Putların ne güçleri ne de ilmi olup insanlara fayda veya zarar veremedikleri gösterilir.

Bunun cahillikten kaynaklandığı ve büyük bir zulüm olduğu vurgulanır.

Bunun sonucunda azap ve helak gelmesi; yaptıklarının boşa gitmesi gösterilir.

Dünya hayatı bir testtir; insanlar kazançlarına göre değerlendirilir.

Rabbinin dosdoğru yoluna uyun; başka yollara gitmeyin.

Allah dileseydi herkesi hidayete erdirirdi; her şey O'nun bilgisi ve takdirindedir.

Onlar mucize görseler de iman etmezler; kalpleri katıdır ve azap görürler.

Allah kimin ne kadar güç ve sorumluluk taşıyacağını bilir; öylece yük verilir.

Samimi tevbe ve ıslah olunursa Allah çok bağışlayandır, denir.

Kur'an Mekke halkını uyarmak ve onlara hidayet göstermek için indirildiği anlatılır.

Peygamberlerin davetlerinin zorluklarla karşılaşacağı, ancak hakikatın yine ortaya çıkacağı anlatılır.

Allah merhamet sahibidir; fakat suçlulara da azap vardır — her ikisi bilince sunulur.

Cahillik, kibir, heva ve şeytanın telkini gibi nedenler gösterilir.

İman, salih amel, sabır, adalet ve Allah’a teslimiyet (ikrar) nitelikleri öne çıkar.

Benim namazım, kurbanım, hayatım ve ölümüm hepsi Allah içindir; O'na ortak koşulmaz.

Tevhid, adalet, şükür ve ahiret bilinciyle yaşamaktır: Rabbine kul ol ve O'nun yoluna uy.